19 jul Uit de PAS

De recente uitspraak van de Raad van State over het buitenwerking stellen van het Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) leidt er toe dat dat de vergunningverlening in Nederland op milieugebied volledig aan de grond zit. Zelfs de nieuwe luchthaven Lelystad airport kan zo niet in gebruik worden genomen, maar ook veel veehouderijen worden in hun voortbestaan bedreigt. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor grote bouwprojecten.
Minister Schouten zei in een eerste reactie dat het weiden en bemesten van onze cultuurgrond straks  vergunningsplichtig wordt. In onze beleving is dit al een eeuwenlang en oud ‘bestaand gebruik’ en staat dit ook volledig haaks op de kringloopgedachte van de Minister. Als een staat verstrikt raakt in zijn eigen regels, en daar boeren en burgers slachtoffer van maakt, dan valt dat onder onbehoorlijk bestuur.

Er wordt van uitgegaan dat de veehouderij voor 90% verantwoordelijk is van de uitstoot van ammoniak. Helaas zijn dit berekende cijfers en wegens de complexiteit van de verschillende vormen van stikstof niet gemeten. Ook is ammoniak lichter dan lucht. Het wordt tijd voor een echt meetnet die de droge depositie gaat meten in de natuurgebieden. Ook zal de overheid het bewijs moeten leveren wat de uitstoot is van de veehouderij in plaats het te berekenen. Ammoniak in de veehouderij ontstaat als urine en mest zich vermengen, ook ontstaan er broeikasgassen. Iets wat bijna in alle moderne stallen gebeurt, een positieve uitzondering daarop vormt de grupstal. Deze is helaas in de ban gedaan en wordt uitgefaseerd met behulp van de zuivelorganisaties en de dierenbescherming.

Er zijn echter bronmaatregelen zoals eiwitarm voeren, mestmixen met lucht, toevoegmiddelen enzovoort. Deze toepassingen worden helaas –onder andere door gebrek aan controleerbaarheid- nog niet door de overheid erkend. Wél worden boeren verplicht om emissiearme vloeren in hun stallen aan te brengen, waarin de mest verrot in plaats van rijpt en waarbij zo nu en dan een kelder explodeert met alle desastreuze gevolgen van dien (de laatste was in Markelo). En wat gebeurt er met deze substantie als de mest wordt gemixt en wordt uitgereden? Gas kun je niet afvangen, ervoor zorgen dat het niet kan ontstaan is beter. Dát is goed voor boer, koe en milieu.

Nu de overheid met haar problematische PAS zelf finaal uit de pas loopt, zal zij dit volgens ons heel anders in moeten richten. Ze moet nu de kritiek uit onze geledingen, het Mesdagfonds, maar ook dat van onderzoekers zoals Hannekamp en consorten ter harte moeten nemen. Dit kan door de cijfers van het RIVM eens te laten herijken waar volgens ons een te forse foutmarge op zit. Dan kunnen we het ammoniakgat in ieder geval verklaren en dichten. Dan blijft er ruimte vrij voor vergunningsvrij bemesten en beweiden in een pragmatische aanpak stikstof, wat ruimte biedt voor een vergunningsvrije ‘waardevol en verbonden’ kringloop. En uitsluitend dán, komen we weer met zijn allen in de PAS.

Ik pas