09 mrt Van meer naar Beter
Steeds meer en vaker krijgen wij geluiden binnen van veehouders die murw zijn van alle regels. Een ingewijde in agrarische kringen wist mij te vertellen dat er zo ongeveer honderd melkveebedrijven in Friesland in de stille verkoop staan, en echt niet allemaal bedrijven zonder opvolger, integendeel. Wat hierbij zeker ook een rol speelt is de negatieve berichtgeving die in de media over onze sector wordt uitgestrooid. Na de fipronil en de mest zitten we nu in de I&R crisis, wat de hele sector in diskrediet heeft gebracht.
Wanneer deze storm straks is geluwd, en de schade is opgemaakt, komt hopelijk ook een evaluatie hoe we dergelijke situaties in de toekomst kunnen voorkomen. Wat ook aandacht verdiend is dat het nieuwe fosfaatrechtenstelsel onder het strafrecht is geplaatst, en wanneer een bedrijf dit jaar bijvoorbeeld een paar kilo fosfaat te veel produceert, om wat voor reden dan ook, de boer een economisch delict pleegt. Dit levert een veroordeling op en tegelijkertijd komt er dan achter dit bedrijf een vinkje te staan. Aangezien de ondernemer, en zo zijn bedrijf, niet meer van onbesproken gedrag is riskeert hij een straf van zijn zuivelfabriek. De bank zou hem wellicht geen nieuwe lening meer willen geven, aangezien men dit in hun gedragscode heeft opgenomen. Dat bleek recent bij de presentatie van hun klinkende jaarcijfers.
Als dit melkveebedrijf dan, als klap op de vuurpijl, hierdoor ook nog eens een korting op de toeslagrechten oploopt is ‘Leiden in last’ en zullen er waarschijnlijk nog veel meer bedrijven in de stille verkoop belanden. Ik vrees dat er geen koper voor te vinden zal zijn. Om dergelijke Deense toestanden te voorkomen zou het wenselijk zijn aanpassingen in de regelingen aan te brengen. Bijvoorbeeld een leaseregeling met een percentage afromingsvrije rechten. Of een rekening-courant systeem in het fosfaatrechtenstelsel zodat een goede en rechtvaardige regelgeving een sector uit handen van justitie houdt. Ook zullen de systemen moeten worden verbeterd. Dan zal er wel lering moeten worden getrokken uit de gebeurtenissen van de afgelopen tijd.
De doorgemaakte crisissen vragen om robuustere regels welke makkelijker zijn na te leven en te controleren. Dan kunnen wij als sector weer de waardering en het imago krijgen die we verdienen. Tegelijkertijd dienen we ons te realiseren dat het fosfaatrechtenstelsel onze sector tot het Griekenland in de Europese boerenstand kan maken. Ook halen we alleen een derogatie binnen als we kunnen laten zien dat we die verdienen. Onze overheid én onze sector zullen qua regelgeving van ‘meer naar beter’ moeten. In de commissies binnen NMV leggen we momenteel de laatste hand aan de NMV visie: ‘Van meer naar beter’. Want zowel voor overheid als boer geldt: Inkomen daar draait het om.