08 okt I&R affaire een storm in borrelglaasje
“Grootschalige” excuses van de minister aan de sector zou terecht zijn
Wat in januari 2018 begon als een grootschalige fraudezaak is uiteindelijk een storm in een borrelglaasje gebleken. Dat is de conclusie die wij met z’n allen mogen trekken. Van de ruim 7700 verdachte bedrijven bleven er ruim honderd over waar iets aan de hand bleek te zijn. Dit is ca. 1% van de ‘verdachte’ bedrijven.
In 2018 is de ophef begonnen met het vermoeden vanuit RVO dat veehouders massaal de registratie van geboorten opzettelijk verkeerd hadden opgegeven om met minder melkvee op papier beter uit te komen met de heffing in het fosfaatreductiestelsel.
RVO en NVWA vorderden MPR-data (melkcontrole) bij KI, Rendac en Gezondheidsdienst. Vervolgens nam de minister dit zonder hoor of wederhoor domweg over. Zij deed nauwelijks aan fact-check, en zo ontstond het beeld van een fraudezaak die bijna de helft van de melkveebedrijven omvatte. De NVWA werd uiteraard op pad gestuurd en trok al snel de conclusie dat er bij 55 van de 93 bedrijven de I&R niet op orde was. Op een beschuldigende toon, zonder feitelijke controle werden vervolgens duizenden bedrijven geblokkeerd.
De onregelmatigheden bleken allerlei oorzaken te hebben. Bijvoorbeeld data-software van onder andere CRV, Rendac en RVO die niet synchroniseerde. Maar ook de complexiteit van regelgeving, ingewikkelde softwareprogramma’s en het constant veranderen van regels bleken de bottlenecks. Helaas klinkt NMV dit niet vreemd in de oren. Was het niet deze minister die bij haar aantreden de wens uitsprak om regelgeving te verminderen en te vereenvoudigen?
NMV-voorbeeldbrief ter voorkoming van strafblad en GLB-korting
NMV is vanaf het begin nauw betrokken geweest bij dit I&R debacle. Uiteraard riepen we de minister direct op, haar fouten te herstellen en vroegen aandacht voor de mentale impact van de melkveehouders. Ook leverden we input aan Tweede Kamerleden voor Kamervragen. Daarnaast hoorde NMV veel ontdane en emotionele veehouders aan en hielp hen verder. Tevens konden onze leden een voorbeeldbrief krijgen om bezwaar in te dienen. Dit om een strafblad met grote gevolgen te voorkomen. Door niet te reageren liepen melkveehouders het risico op een GLB randvoorwaardenkorting. Waar de ene belangenbehartiger “fraudeurs” meteen al als lid wilde royeren, bleef NMV naast de melkveehouders staan. Wij keuren fraude niet goed, maar willen wel eerst weten wat er echt aan de hand is.
De uiteindelijke 20 personen die volgens het OM nog strafrechtelijk gedagvaard worden mogen waarschijnlijk niet eens het stempel “fraudeur” krijgen. Zo blijkt uit het verhaal van een lid: ‘NVWA gaf na 10 minuten al aan, dit is geen fraude. Daarom heb ik de zoommeeting voor een sanctievoorstel geweigerd, want het accepteren van een voorstel leidt altijd tot een strafblad. Maar nu moet ik wel voorkomen. Ben ik dan één van die 20?’
NMV dringt er in overleggen met het ministerie en Rendac aan op het betrouwbaar uitwisselen van gegevens. Hieruit vloeiden immers een deel van de vermeende tekortkomingen. Wij houden de zaak rondom “kalvergate” nauwlettend in de gaten.
Er zijn in juli 2020 nog 22 veehouders naar het CBB gestapt die het niet eens waren met de bedrijfsblokkade. Zij wachten nog steeds op uitspraak van de rechter. NMV pleit des te meer voor eenduidig beleid en regelgeving dat overzichtelijk is voor veehouder, overheid en controleur.