08 jan RIVM neemt Zure Melk Trofee in ontvangst (persbericht)
Een slager die zijn eigen vlees keurt, dat kan toch niet waar zijn? Tóch mocht het RIVM steeds zijn eigen stikstofmodel zelf beoordelen van de overheid. Waar de landbouw tot aan de laatste stikstofmolecuul verantwoording af moet leggen, hield het RIVM emissiedata van bepaalde sectoren en bedrijven angstvallig voor zichzelf. Dát kan niet en daarom overhandigde NMV het RIVM de Zure Melk Trofee 2020.
RIVM
De ‘Zure Melk Trofee’ gaat in 2020 naar het RIVM omdat melkveehouders het vertrouwen in dit overheidsorgaan volledig kwijt zijn. In een gecreëerde stikstofcrisis lijkt ook het RIVM maar al te graag de rekening eenzijdig aan de landbouw te willen presenteren. Reden voor NMV om op woensdagochtend 8 januari af te reizen naar Bilthoven, om met de Trofee een statement te maken richting het overheidsorgaan die verantwoordelijk is voor de emissieregistratie in Nederland.
Rekenmodel
30 jaar geleden bouwde het RIVM een rekenmodel dat de werkelijkheid omtrent stikstof en natuur moest benaderen. Al in de beginjaren werd duidelijk dat het model tot andere uitkomsten kwam dan de werkelijkheid. De ammoniakuitstoot zou met meer dan de helft verminderen, aldus de berekeningen van RIVM. De metingen echter, bevestigden die geweldige resultaten niet. In de lucht werd vrijwel geen verschil gemeten. Uiteindelijk daalden de ammoniakconcentraties nauwelijks.
Eigen werk controleren
Het RIVM kreeg om die reden de opdracht van het ministerie te onderzoeken waarom metingen en rekenmodel niet tot dezelfde uitkomsten kwamen. Met andere woorden: het RIVM kreeg de opdracht om zijn eigen werk te controleren. Dit gebeurde meerdere malen door de jaren heen. Het RIVM vond geen fouten in het eigen werk. Daardoor zijn de weeffouten die begin jaren ’90 zijn gemaakt, anno 2020 nog altijd niet hersteld.
Onderbouwing kwijt
In 2015 werd bekend dat Wageningen UR de onderbouwing van het stikstofmodel kwijt was. De uitkomsten van zo’n 200 veldexperimenten met uitrijden van mest, waren niet meer beschikbaar. Boeren en politiek maakten daar een groot punt van: het stikstofbeleid was nu niet meer controleerbaar. Het RIVM bleef echter kritiekloos doorgaan met het grootschalige gebruik van Wageningse cijfers waarvan de onderbouwing verloren was gegaan en hield de emissiedata angstvallig voor zich.
Voldoende redenen voor NMV om het RIVM met de uitreiking van deze Trofee wakker te schudden. NMV sprak de hoop uit, dat hier een constructieve dialoog uit voortvloeit waarbij we allen met open vizier het stikstofdebat (maar uiteraard ook op alle andere emissie gebieden) weer aan kunnen gaan. Harm Wiegersma, voorzitter van NMV: “Het is onvoorstelbaar dat onze boeren al hun gegevens moeten delen met de overheid waarop vervolgens maatregelen gebaseerd worden, terwijl diezelfde overheid de hand boven het hoofd houdt van andere bedrijven die in potentie een veelvoud aan veronderstelde milieuschade veroorzaakt. Dat doet geen recht aan het gelijkheidsbeginsel. De agrarische sector mag niet het wisselgeld van de samenleving worden”.
Directeur
RIVM-directeur Els van Schie, ontving Wiegersma met een delegatie melkveehouders. Van Schie gaf geen toezeggingen met betrekking tot metingen in plaats van berekeningen. Wel nodigde ze NMV uit om verder met het RIVM in gesprek te gaan. Er vinden jaarlijks reviews plaats over de rekenmethodes van het RIVM. NMV mag hierbij kritisch meekijken, aldus het RIVM.
Opvallend, maar voor NMV logisch, is dat de overheid overduidelijk zeer laag scoort daar waar het vertrouwen van boeren aangaat. In 2019 ging de Zure Melk Trofee namelijk ook al uit naar een overheidsinstantie, te weten het Plan Bureau van de Leefomgeving (PBL).
Lees ook: Zure-melk-trofee van-nmv in 2019-uitgereikt-aan-pbl/