23 apr Derogatie
Tot op heden is er nog steeds geen derogatie voor 2022 afgegeven. Zoals het er nu naar uitziet zou die pas verleend kunnen worden na de vergadering van het EU-Nitraat comité komende september. De minister van LNV Staghouwer stelt zelfs dat de vooruitzichten voor Nederland om derogatie te verkrijgen slecht zijn. Het niet verlenen van derogatie is in tegenspraak met de positieve milieueffecten daarvan: uit metingen blijkt dat melkveebedrijven met derogatie al jarenlang vrijwel allemaal aan het doel voldoen, d.w.z. aan de norm van minder dan 50 mg nitraat per liter in het grondwater.
Bufferstroken
De voorstellen van onze regering aan Brussel om derogatie te verkrijgen zijn bovendien erg ingrijpend te noemen. Bijvoorbeeld om in de zandgebieden van Centraal Nederland, Oost-Nederland en Zuid-Nederland 100 tot 250 meter brede bufferstroken aan beide zijden van de beek in de beekdalen in te richten. Daarbij wordt vruchtbare landbouwgrond afgewaardeerd naar natuurgrond of natuurinclusief grasland met natuurlijke begrazing. Het gaat hierbij om 25.000 tot 70.000 hectare landbouwgrond. Daarnaast zijn er ook nog plannen voor teeltverboden voor gewassen die uitspoelingsgevoelig zijn op de zandgronden. Al deze maatregelen zorgen ervoor dat de mestplaatsingsruimte alleen maar minder wordt. Dus de doelen zullen nog moeilijker te halen zijn, waardoor er weer minder dieren gehouden kunnen worden.
Minder uitspoeling
Dierlijke mest zorgt volgens WUR voor minder uitspoeling van nitraat op grasland. Daarnaast is er voor het alternatief kunstmest veel aardgas nodig. Kunstmest bevat anders dan graasdierenmest geen organische stof, hetgeen juist van groot belang is voor de vastlegging van CO2, water en de overige mineralen die noodzakelijk zijn voor de groei van gezonde gewassen. Uit onderzoek blijkt dat dierlijke mest grote voordelen heeft voor de bodemgezondheid en insecten, dus voor de biodiversiteit. Minister Harbers van I&W heeft recent aan de Kamer laten weten dat de Kaderrichtlijn waterdoelen in 2027 ondanks hoge offers uit de landbouw niet gehaald wordt. Het verlenen van derogatie heeft een positief effect op het halen van die doelen. Door de Oekraïne crisis stijgen de productiekosten voor de boeren fors. Zonder derogatie moet er meer mest afgezet worden en meer dure kunstmest worden aangekocht. Daardoor komt het inkomen van melkveehouders nog verder onder druk te staan en betalen consumenten straks een nog hogere prijs voor veilig voedsel.
Verkapte sanering
Is dit niet de verkapte sanering van de veehouderij om zo 35% van de stikstof in handen te krijgen en om de opkoop van bedrijven te vergemakkelijken?! Kunnen wij het ministerie van Landbouw niet ter verantwoording roepen voor het moedwillig laten verlopen van de derogatie wat juist slecht is voor het milieu en voor de portemonnee van de boer? En ook voor de economie van Nederland, want voor iedere boer die stopt komen er 10 tot 12 mensen zonder werk te zitten! Als Nederland een importland wordt i.p.v. een exportland gaat de economische balans de verkeerde kant op! Waarom geen derogatie als er nu al overal tekorten zijn en de consument zijn boodschappen amper meer kan betalen in combinatie met de hoge energie- en brandstofprijzen? Geen derogatie geeft extra CO2- en stikstofuitstoot. Het milieu is gebaat bij derogatie. Geen derogatie kent alleen maar verliezen en verliezers!
NMV strijdt voor behoud derogatie
NMV vindt dat er een zorgvuldige belangenafweging gemaakt moet worden die rekening houdt met alle effecten van derogatie. NMV heeft de verantwoordelijke minister en de EU-commissies regelmatig benaderd en veel kennis gedeeld met de landbouwwoordvoerders in de Tweede Kamer. In Brussel komt het nitraat comité in juni bijeen en pas in september zal de beslissing vallen over wel of geen derogatie. NMV zal haar invloed met het netwerk in Den Haag en Brussel blijven gebruiken. Wij blijven strijden voor het behoud van de derogatie.
Samenvattend
Tot september blijft u in onzekerheid over de hoeveelheid mest die u dit seizoen mag aanwenden.
Derogatie is goed voor de bodemvruchtbaarheid, organische stof verhogend, geeft meer CO2-opname en minder uitspoeling. Zonder derogatie moet er 20 m3 drijfmest/ha extra afgevoerd worden (dat is logistiek niet rond te zetten: dit zijn 330.000 vrachtwagens met veel dieselverbruik en CO2-uitstoot). Onderzoek heeft aangetoond dat de minste uitspoeling plaatsvindt bij drijfmest ten opzichte van kunstmest en zelfs ten opzichte van niet bemest. Geen derogatie is ook een gevaar voor blijvend grasland, want de ploeg zal massaal in de grond gaan en er zal (veel) meer mais verbouwd gaan worden. De mestafvoerkosten zullen de pan uitrijzen en in combinatie met veel (zeer) dure kunstmest brengt dit ook de voedselvoorziening in gevaar.